Ο ύπνος και η ψυχική μας διάθεση χαρακτηρίζονται από μια αμφίδρομη σχέση. Όσο ο πρώτος επηρεάζει την ψυχική μας διάθεση άλλο τόσο και αυτή επηρεάζει τον ύπνο. O ύπνος είναι ένα διάλειμμα για να ξεκουραστούμε σωματικά, ψυχικά και νοητικά και να χαλαρώσουμε. Πολλές φορές όμως δεν έρχεται παρά τις απεγνωσμένες μας προσπάθειες ή, ακόμα και αν έρθει, μπορεί να μην είναι ικανοποιητικός. Και τότε ξεκινούν τα προβλήματα. Άλλοι χρειάζεται... να μετρήσουν προβατάκια, άλλοι να περιμένουν να ξημερώσει και άλλοι ξυπνούν πριν ακόμα λαλήσει ο πετεινός. Οι διαταραχές του ύπνου όμως έχουν επιπτώσεις στην ψυχική μας διάθεση, στις δραστηριότητές μας και κατ’ επέκταση στην ποιότητα της ζωής μας.
Ύπνος και ψυχική διάθεση...
Ο καλός ύπνος έχει ευεργετική επίδραση στη διάθεση. Το σώμα, η ψυχή και το μυαλό ξεκουράζονται και το νευρικό σύστημα ηρεμεί με αποτέλεσμα να είμαστε πιο ευδιάθετοι, πιο κινητικοί και πιο δραστήριοι. Τι γίνεται όμως όταν ο ύπνος μας δεν είναι ικανοποιητικός;
«Η κατάσταση αυτή δημιουργεί προβλήματα και στη διάθεση και στην κινητοποίηση του ατόμου μέσα στην ημέρα, προκαλεί διαταραχές προσοχής, συγκέντρωσης και μνήμης, αίσθηση κούρασης και αυξημένη τάση για παθητικότητα.
Ως αποτέλεσμα, το άτομο μπορεί να αποκτήσει ακόμα και αίσθηση χαμηλής αυτοεκτίμησης και ενοχών, αφού δεν μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς του. Επιπλέον, ο φόβος μήπως η διαταραχή του ύπνου επηρεάσει τη γενικότερη υγεία του προκαλεί ένα παραπάνω άγχος εντείνοντας το πρόβλημα», εξηγεί η Δρ Ίλια Θεοτοκά, ψυχοθεραπεύτρια.
…και αντίστροφα!
Παρόλο που η ποιότητα και η διάρκεια του ύπνου επηρεάζουν την ψυχική μας διάθεση, ισχύει και το αντίστροφο: η ψυχική μας διάθεση επηρεάζει τόσο τη διάρκεια όσο και την ποιότητα του ύπνου. Ψυχικές διαταραχές όπως το άγχος και η κατάθλιψη και ψυχιατρικές διαταραχές όπως οι ψυχώσεις και η σχιζοφρένεια σχετίζονται άμεσα με τις διαταραχές του ύπνου. Έτσι, όταν η ψυχική μας διάθεση δεν είναι καλή, ο ύπνος δεν έρχεται ή ακόμα και αν έρθει δεν είναι ικανοποιητικός.
Διαταραχές του ύπνου
1. Αϋπνία
Μπορεί να εμφανίζεται με μία από τις παρακάτω μορφές:
• Πρωινή αφύπνιση
Αποτελεί χαρακτηριστικό των καταθλιπτικών ατόμων, τα οποία ενώ κοιμούνται κανονικά το βράδυ, ξυπνούν πολύ νωρίς το πρωί και δεν μπορούν να κοιμηθούν ξανά.
• Διακεκομμένος ύπνος
Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα με αγχώδεις διαταραχές, τα οποία ναι μεν κοιμούνται, αλλά ξυπνούν ανά διαστήματα, με αποτέλεσμα να μην ξεκουράζονται.
• Καθυστερημένη επέλευση
Παρουσιάζεται κυρίως σε περιπτώσεις αγχωδών διαταραχών και χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι ο ύπνος καθυστερεί να έρθει. Στη σκέψη των απαιτήσεων της επόμενης ημέρας τα άτομα αγχώνονται περισσότερο και η αϋπνία επιδεινώνεται.
2. Υπερυπνία
Στους καταθλιπτικούς παρατηρείται και τάση για ύπνο παραπάνω από το φυσιολογικό. Παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να νιώθουν κουρασμένοι.
3. Αντιστροφή του ύπνου
Τα άτομα με σοβαρές διαταραχές, όπως ψυχώσεις και σχιζοφρένεια, δεν κοιμούνται τη νύχτα αλλά τη μέρα.
Φαύλος κύκλος
Όσοι πάσχουν από διαταραχές ύπνου ασχολούνται πολύ με το ότι δεν κοιμήθηκαν καλά και έχουν άγχος για την απόδοση της επόμενης μέρας. Αυτό τους αγχώνει ακόμα περισσότερο με αποτέλεσμα το πρόβλημα να επιδεινώνεται. Έτσι μπαίνουν σε ένα φαύλο κύκλο και όσο προσπαθούν να κοιμηθούν τόσο αγχώνονται και όσο αγχώνονται τόσο δεν μπορούν να κοιμηθούν. Επειδή το να ξεφύγει κανείς από αυτό τον κύκλο δεν είναι εύκολο, όσοι αντιμετωπίζουν ανάλογο πρόβλημα για μεγάλο διάστημα και βλέπουν τις επιπτώσεις στην καθημερινότητά τους καλό είναι να ζητήσουν τη βοήθεια ειδικού.
Aλλες αιτίες
• Η κατανάλωση αλκοόλ, το οποίο ναι μεν φέρνει εύκολα ύπνο, χωρίς όμως αυτός να είναι ποιοτικός (κρατάει λίγες ώρες και μετά δεν μπορείς να ξανακοιμηθείς).
• Η χρήση ουσιών και ορισμένες παθήσεις (νευροεκφυλιστικές, καρδιαγγειακές, ενδοκρινολογικές, βακτηριακές λοιμώξεις, αναπνευστικές διαταραχές και πόνοι από μυοσκελετικές νόσους) έχουν επιπτώσεις στην ποιότητα του ύπνου. Ακόμα και κάποια ηρεμιστικά, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και μετά να διακόπτονται, μπορεί να προκαλούν ανάλογα προβλήματα.. Της Έφης Τσιβίκα
Με τη συνεργασία της Δρ ιλιας Θεοτοκά, κλινικής ψυχολόγου - ψυχοθεραπεύτριας της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αιγινήτειο Νοσοκομείο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου